یخچال‌ها از جمله لوازم ضروری در هر خانه‌ای هستند که نقش مهمی در حفظ تازگی و سلامت مواد غذایی ایفا می‌کنند. در قلب این دستگاه‌ها قطعه‌ای حیاتی به نام ترموستات وجود دارد که وظیفه‌ی کنترل دما را بر عهده دارد. بدون ترموستات، یخچال قادر به خنک کردن صحیح مواد غذایی و حفظ دمای مناسب داخل محفظه خود نخواهد بود. در این مقاله از نمایندگی تعمیر یخچال جنرال الکتریک قصد داریم به بررسی جامع ترموستات یخچال، از جمله عملکرد، انواع، علائم خرابی و نکات مربوط به تعویض آن بپردازیم. لازم به ذکر است که تعمیر و یا تعویض ترموستات، کاری تخصصی است و به مهارت و تجربه نیاز دارد که توصیه می‌شود در صورت بروز هرگونه ایراد از یک متخصص ماهر کمک بگیرید تا با مشکل دیگری مواجه نشوید.
ترموستات یخچال چیست؟
ترموستات یخچال یک قطعه‌ی مهم است که وظیفه‌ی کنترل دمای داخل یخچال را بر عهده دارد. این قطعه با اندازه‌گیری دمای داخل یخچال، سیگنال‌هایی را به کمپرسور ارسال می‌کند و در صورت افزایش دما، کمپرسور را روشن کرده و در صورت کاهش دما، آن را خاموش می‌کند. به این ترتیب، ترموستات یخچال نقش کلیدی در حفظ دمای مطلوب داخل یخچال و خنک نگه داشتن مواد غذایی ایفا می‌کند. همچنین ترموستات قطعه ایست که زمان اتومات یخچال را تعیین می‌کند و به عبارتی می‌تواند دلیل خاموش و روشن شدن یخچال باشد. از طرفی خرابی این بخش موجب گرم بودن و خنک نشدن یخچال نیز می‌شود.
عملکرد ترموستات یخچال
عملکرد کلی ترموستات یخچال به شرح زیر است:
- سنجش دما: ترموستات به طور مداوم دمای داخل یخچال را اندازه‌گیری می‌کند.
- مقایسه دما: ترموستات دمای اندازه‌گیری شده را با دمای تنظیم شده توسط کاربر مقایسه می‌کند.
- فعال کردن کمپرسور: اگر دمای داخل یخچال از دمای تنظیم شده بالاتر باشد، ترموستات سیگنالی به کمپرسور ارسال می‌کند تا روشن شود.
- خنک‌سازی: کمپرسور گاز مبرد را در داخل لوله‌های اواپراتور به گردش در می‌آورد و باعث خنک شدن فضای داخلی یخچال می‌شود.
- کاهش دما: با خنک شدن فضای داخلی یخچال، دمای آن به تدریج کاهش می‌یابد.
- خاموش شدن کمپرسور: زمانی که دمای داخل یخچال به دمای تنظیم شده برسد، ترموستات سیگنالی به کمپرسور ارسال می‌کند تا خاموش شود.
- چرخه تکرار: این چرخه به طور مداوم تکرار می‌شود تا دمای داخل یخچال در محدوده مطلوب حفظ شود.
انواع مختلف ترموستات یخچال
در ادامه انواع مختلف ترموسات را همراه با کارایی آنها به شما آموزش داده ایم.
ترموستات مکانیکی
این نوع ترموستات از یک لوله مویرگی پر از مایع یا گاز برای تشخیص دما استفاده می‌کند. با افزایش دما، مایع یا گاز منبسط شده و به دیافراگم فشار وارد می‌کند. این فشار باعث قطع یا وصل شدن کنتاکت‌های الکتریکی و خاموش یا روشن شدن کمپرسور می‌شود. ترموستات‌های مکانیکی ساده و ارزان هستند، اما دقت و قابلیت تنظیم کمتری نسبت به نوع دیجیتال دارند.
ترموستات دیجیتال
این نوع ترموستات از سنسورهای الکترونیکی برای اندازه‌گیری دقیق‌تر دما استفاده می‌کند. دمای اندازه‌گیری شده روی نمایشگر دیجیتال نشان داده می‌شود و کاربر می‌تواند به طور دقیق آن را تنظیم کند. ترموستات‌های دیجیتال علاوه بر تنظیم دما، ممکن است دارای قابلیت‌های دیگری مانند سیستم خنک‌کننده هوشمند، تنظیمات جداگانه برای یخچال و فریزر، سیستم عیب‌یابی و قفل کودک نیز باشند.
ترموستات مدل فشار بخار
در این نوع ترموستات، میله‌ای شیشه وجود دارد که در آن مایعی حساس در برابر دما پر شده است که می‌تواند بخار شود. این ترموستات با تنظیم دما، مایع موجود در شیشه منبسط می‌شود که در ادامه این عمل سیکل، سرمایش یخچال فعال می‌شود و با کاهش دما نیز مایع داخل شیشه پایین آمده و کمپرسور یخچال قطع می‌شود.
ترموستات مدل دو قطبی
روش کار این نوع ترموستات بر اساس دو میله و در اثر میزان تغییرات ماهای مختلف است. در این مدل ترموستات، یکی از میله‌ها نسبت به تغییرات دما حساسیت بیشتری نشان می‌دهد و دیگری در برابر تغییرات دمایی آن‌چنان حساس نیست. هنگام افزایش دما، میله حساس تر منبسط می‌شود و سیکل سرمایشی یخچال را فعال می‌کند، در سوی دیگر با کاهش دما، نوار بر روی میله جمع شده و باعث خاموش شدن کمپرسور می‌شود.
ترموستات جامد الکتریکی
ترموستات‌های جامد الکتریکی از یک ماده نیمه‌رسانا برای کنترل دمای یخچال استفاده می‌کنند. با تغییر دما، مقاومت الکتریکی ماده نیمه‌رسانا نیز تغییر می‌کند. این تغییر مقاومت، جریان برق به کمپرسور را تنظیم می‌کند.
علائم خرابی ترموستات یخچال
اگر یخچال شما به درستی خنک نمی‌شود یا بیش از حد سرد می‌شود، ممکن است ترموستات آن خراب شده باشد.
برخی از علائم رایج خرابی ترموستات یخچال عبارتند از:
- نوسان دمای داخل یخچال: اگر دمای داخل یخچال به طور ناگهانی بالا یا پایین می‌رود، ممکن است ترموستات خراب شده باشد.
- یخچال بیش از حد سرد یا گرم می‌شود: اگر یخچال شما دائماً بیش از حد سرد یا گرم است، ممکن است ترموستات آن به درستی تنظیم نشده باشد یا خراب شده باشد.
- کمپرسور یخچال دائماً روشن یا خاموش است: اگر کمپرسور یخچال شما به طور مداوم روشن یا خاموش است، ممکن است ترموستات خراب شده باشد.
- تشکیل یخ بیش از حد در داخل یخچال: اگر در داخل یخچال شما یخ بیش از حد تشکیل می‌شود، ممکن است ترموستات آن خراب شده باشد.
نحوه تعویض ترموستات یخچال فریزر
بهتر است که تعویض ترموستات یخچال فریزر توسط یک تکنسین متخصص انجام بشود، اما به علت مهم بودن این قطعه در دستگاه شما، بعضی افراد دوست دارند خودشان نحوه تعمیر و تعویض آن را بلد باشند تا سریع و راحت و بدون هزینه خودشان مشکل یخچالشان را حل کنند.
-
محل ترموستات را پیدا کنید:
- در بیشتر یخچال فریزرها، ترموستات در داخل یخچال، در نزدیکی محفظه فریزر قرار دارد.
- به دنبال پیچ یا دکمه‌ای باشید که درب محفظه ترموستات را باز می‌کند.
- در برخی از مدل‌ها، ممکن است لازم باشد برای دسترسی به ترموستات، قفسه‌ها یا کشوها را بردارید.
-
ترموستات قدیمی را جدا کنید:
- از پیچ گوشتی برای باز کردن پیچ‌هایی که ترموستات را به دیواره داخلی یخچال فریزر وصل می‌کنند استفاده کنید.
- سیم‌های متصل به ترموستات را با دقت جدا کنید.
- از سیم چین برای بریدن سیم‌ها در صورت نیاز استفاده کنید.
- به خاطر داشته باشید که نحوه اتصال سیم‌ها را برای نصب ترموستات جدید به خاطر بسپارید یا از آنها عکس بگیرید.
-
ترموستات جدید را نصب کنید:
- سیم‌های ترموستات جدید را به همان شکلی که از ترموستات قدیمی جدا کردید، وصل کنید.
- از نوار برق برای عایق بندی اتصالات سیم‌ها استفاده کنید.
- ترموستات جدید را به دیواره داخلی یخچال فریزر با پیچ‌هایی که از ترموستات قدیمی جدا کردید، وصل کنید.
-
عملکرد یخچال فریزر را آزمایش کنید:
- یخچال فریزر را به برق وصل کنید و آن را روشن کنید.
- به ترموستات جدید زمان دهید تا به دمای داخل یخچال فریزر برسد.
- دمای داخل یخچال و فریزر را با دماسنج بررسی کنید.
- در صورت نیاز، تنظیمات ترموستات را برای رسیدن به دمای دلخواه خود تنظیم کنید.
تست ترموستات یخچال
تست ترموستات یخچالبرای اینکه مطمئن شوید ترموستات یخچال ایرادی ندارد تست زیر را انجام دهید:
ابتدا دمای یخچال را روی 3 درجه قرار دهید، سپس یک لیوان آب را به مدت یک شبانه روز در یخچال بگذارید و پس از گذشت این زمان لیوان آب را در بیاورید؛ اگر درجه آب بین 1 تا 5 درجه سانتی گراد بود، ترموستات یخچال شما سالم است و هیچ ایرادی ندارد.
بیشتر بخوانید: یخچال چند دقیقه یک بار اتومات می کند؟
درجه استاندارد برای ترموستات یخچال
دمای ایده‌آل برای یخچال بین 3 تا 5 درجه سانتیگراد (37 تا 41 درجه فارنهایت) است. این دما برای حفظ طراوت اکثر مواد غذایی، به جز میوه‌ها و سبزیجات، مناسب است. اما عواملی نظیر گرما و سرما می‌توانند در تنظیمات دما توسط ترموستات دخیل باشند. لازم به ذکر است که دمای محیط بر روی یخچال تاثیر مستقیم دارد و توصیه می‌شود در فصل گرما مثل تابستان، دمای یخچال را بین 3 تا 4 درجه سانتیگراد تنظیم کنید. در فصل زمستان، می‌توانید دمای یخچال را بین 4 تا 5 درجه سانتیگراد تنظیم کنید. توجه داشته باشید که اگر تنظیمات دمای ترموستات را اشتباه انجام دهید باعث یخ زدگی مواد غذایی داخل یخچال می‌شوید و این موضوع می‌تواند به موتور یخچال آسیب جدی برساند، در نتیجه در تنظیم درجه ترموستات دقت کنید.
سخن پایانی
ترموستات یخچال فریزر قطعه‌ای حیاتی است که برای حفظ دمای مناسب داخل یخچال و فریزر و سالم ماندن مواد غذایی ضروری است. با درک نحوه عملکرد ترموستات، علائم خرابی آن و نحوه تعویض و تنظیم آن، می‌توانید از یخچال فریزر خود به بهترین نحو استفاده کنید و از مواد غذایی خود برای مدت طولانی‌تری نگهداری کنید.
سوالات متداول
چگونه می‌توانیم بفهمیم که ترموستات یخچال فریزر خراب شده است؟
علائم رایج خرابی ترموستات عبارتند از: نوسانات دمای داخل یخچال فریزر، یخ زدگی بیش از حد، کار نکردن کمپرسور و روشن و خاموش شدن مکرر کمپرسور.
چگونه می‌توانیم ترموستات یخچال فریزر خود را تنظیم کنیم؟
دمای ایده‌آل داخل یخچال بین 3 تا 4 درجه سانتیگراد و دمای ایده‌آل داخل فریزر بین 18- تا 20- درجه سانتیگراد است. برای تنظیم ترموستات، پیچ تنظیم دما را پیدا کرده و آن را بچرخانید تا دمای دلخواه را انتخاب کنید.
چگونه می‌توانیم از مصرف انرژی یخچال فریزر خود بکاهم؟
علاوه بر تنظیم صحیح ترموستات، می‌توانید با اقدامات دیگری نیز مصرف انرژی یخچال فریزر خود را کاهش دهید، مانند:
- از باز و بسته کردن مکرر درب یخچال فریزر خودداری کنید.
- یخچال فریزر خود را در مکانی خنک و دور از نور مستقیم خورشید قرار دهید.
- به طور مرتب کویل‌های کندانسور یخچال فریزر خود را تمیز کنید.
- از مدل‌های یخچال فریزر با مصرف انرژی بالا استفاده کنید.
